Mề đay mãn tính là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách chữa hiệu quả
Mề đay mãn tính là tình trạng da nổi mẩn đỏ, sẩn phù kéo dài hơn 6 tuần. Bệnh thường kéo dài dai dẳng, dễ tái phát và cần can thiệp y tế. Nếu không tìm ra nguyên nhân chính xác và chữa trị đúng cách có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như phù mạch, nghẽn thở, sốc phản vệ. Bài viết giúp bạn đọc hiểu hơn về bệnh, đồng thời tìm được cách chữa dứt điểm.
Bệnh mề đay mãn tính là gì, có nguy hiểm không?
Bệnh mề đay mãn tính là một bệnh lý về da liễu phổ biến mà bất kể ai cũng có thể mắc phải. Ở thể mãn tính, các triệu chứng thường kéo dài trên 6 tuần, dai dẳng và dễ tái phát.
Khi bị mề đay mãn tính người bệnh sẽ gặp một số biểu hiện như: nổi mẩn, phát ban đỏ trên da kèm theo cảm giác nóng rát, rất ngứa và khó chịu. Thông thường, mề đay mãn nếu không được chăm sóc đúng cách và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:
- Sốc phản vệ: Khi mày đay kéo dài và trở nặng, người bệnh sẽ gặp tình trạng khó thở, sốc phản vệ. Sốc phản vệ gây chóng mặt, sưng môi, sưng mắt và lưỡi; khó thở, tim đập nhanh.
- Bội nhiễm da: Phản xạ gãi ngứa liên tục sẽ khiến cho da bị trầy xước, tổn thương. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ dẫn tới nhiễm trùng, bội nhiễm da. Quá trình điều trị bội nhiễm sẽ khiến da dần bị kháng thuốc, để lại sẹo xấu.
- Chàm hóa da: Mề đay kéo dài liên tục sẽ làm tăng nguy cơ chàm hóa da gây ảnh hưởng tới thẩm mỹ người bệnh.
- Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống: Người bị mề đay mãn tính luôn gặp bất tiện trong cuộc sống, công việc hàng ngày. Bệnh nhân thường có tâm lý căng thẳng, tự ti và ngại giao tiếp. Thậm chí, những cơn ngứa ngáy kéo dài khiến mất ngủ, cơ thể dần suy nhược,…
Tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh mề đay mãn tính
Theo thống kê, chỉ có khoảng 20 – 30% trường hợp bệnh mề đay mãn tính xác định được rõ nguyên nhân. Trong đó, các nguyên nhân chủ yếu bao gồm:
- Do áp lực ma sát, da tiếp xúc với quần áo, giầy dép hoặc một số vật dụng cá nhân khác
- Do nhiệt độ, nhiệt độ quá nóng, quá lạnh hoặc độ ẩm cao, thay đổi nhiệt độ đột ngột
- Do da bị tiếp xúc cường độ mạnh với ánh nắng mặt trời.
- Do dị ứng: dị ứng với nước, với phấn hoa, lông thú cưng, nấm mốc,…
Có khoảng 70 – 80% trường hợp mề đay mãn không thể xác định được nguyên nhân, được gọi là mề đay mãn tính vô căn. Ngoài ra, một số trường hợp bệnh liên quan tới một số bệnh lý tiềm ẩn bao gồm:
- Nhiễm trùng mãn tính
- Cơ thể bị nhiễm giun sán
- Do cơ thể bị xâm nhập bởi xoắn khuẩn Helicobacter pylori
- Chức năng gan, thận bị suy giảm
- Người mắc vấn đề về tuyến giáp, hoặc các bệnh tự miễn khác
- Ung thư
Triệu chứng nhận biết nổi mề đay mãn tính
Dị ứng mề đay mãn tính đặc trưng bởi một số triệu chứng bao gồm:
- Da bị châm chích, ngứa ngáy – đây là dấu hiệu đầu tiên của bệnh
- Mẩn đỏ, sẩn phù xuất hiện trên da, khu trú trên một bộ phận hoặc toàn cơ thể
- Kích thước của các nốt mẩn đa dạng và có xu hướng xuất hiện càng nhiều theo thời gian.
- Các vết mẩn bắt đầu có hiện tượng xuất huyết và hình thành mụn nước
- Nặng hơn có thể xuất hiện phù mạch, sưng phồng ở môi, tai, lưỡi,…
Các triệu chứng của mề đay thể mãn sẽ kéo dài trên 6 tuần và tái phát thường xuyên. Bệnh sẽ càng trở nặng trong thời gian giao mùa, thời tiết thay đổi, làm việc căng thẳng,…
Mề đay mãn có chữa được không, chẩn đoán bệnh thế nào?
Chia sẻ về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Lệ Quyên – Trưởng khoa da liễu Trung tâm Thuốc dân tộc cho biết: So với thể cấp, mề đay mãn tính diễn tiến dai dẳng, tái phát liên tục và rất khó điều trị. Tuy nhiên, nếu người bệnh tìm ra phương pháp điều trị phù hợp, kết hợp chế độ kiêng kỵ thì mề đay hoàn toàn có thể chữa khỏi được. Chính vì vậy, người bệnh cần tới cơ sở y tế thăm khám ngay khi nhận thấy triệu chứng của bệnh.
Tại đây, các bác sĩ sẽ dựa theo triệu chứng lâm sàng để chẩn đoán tình trạng mề đay. Tuy nhiên, một số trường hợp, bác sĩ sẽ yêu cầu làm một số xét nghiệm để đưa ra kết luận chính xác. Một số xét nghiệm chẩn đoán mề đay thường gặp bao gồm:
- Tiến hành xét nghiệm giải phóng histamin basophil
- Xét nghiệm da huyết thanh tự động
- Xét nghiệm sàng lọc tuyến giáp để phát hiện có mắc bệnh về tuyến giáp không
- Xét nghiệm xác định kháng thể kháng thyroglobulin được thực hiện trong một số trường hợp đặc biệt.
Tham khảo cách trị mề đay mãn tính phổ biến
Do mề đay mãn khả năng tái phát cao do vậy điều trị bệnh gặp nhiều khó khăn. Một số phương pháp chữa bệnh phổ biến bao gồm:
Thuốc trị mề đay mãn tính theo Tây y
Phần lớn khi bị nổi mề đay mọi người sẽ tìm tới thuốc Tây để xử lý bệnh. Ưu điểm của việc sử dụng thuốc điều trị mề đay mãn tính đó là tác dụng nhanh, các triệu chứng thuyên giảm ngay khi dùng thuốc. Nhưng bên cạnh đó, người bệnh có thể phải đối mặt với một số tác dụng phụ như: rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, mệt mỏi,… Do vậy, cần cân nhắc kỹ trước khi dùng. Các loại thuốc Tây thường xuất hiện trong đơn thuốc trị mề đay bao gồm:
Thuốc kháng histamine
Thuốc kháng histamine H1 được ưu tiên sử dụng để điều trị mề đay mãn. Để giảm nguy cơ gây buồn ngủ và an thần khi sử dụng, hiện các bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng histamine H1 thế hệ II.
Trường hợp người bệnh đáp ứng tốt với histamine H1, bác sĩ sẽ tiếp tục chỉ định sử dụng thêm thuốc kháng histamine H2. Hai nhóm thuốc này kết hợp sẽ tạo ra tác dụng loại bỏ triệu chứng của bệnh mề đay mãn tính.
Thuốc Corticoid
Thuộc nhóm thuốc nội tiết có khả năng chống viêm và chống dị ứng rất tốt. Tuy nhiên, do hoạt đồng bằng cách ức chế miễn dịch nên nhóm thuốc này có thể gây ra một số hệ lụy nguy hiểm như: tăng huyết áp, suy thận, viêm loét bao tử hay loãng xương. Vì vậy, corticoid sẽ được chỉ định sử dụng trong thời gian ngắn ngày.
Thuốc kháng leukotrien
Bên cạnh histamine, leukotrien cũng là hoạt chất trung gian kích thích phản ứng viêm do bị kích ứng. Vì vậy, với trường hợp người bệnh không đáp ứng tốt với histamine, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị tạm thời với nhóm thuốc này.
Thuốc ức chế miễn dịch
Thường được chỉ định trong điều trị mề đay vô căn và mề đay do các bệnh tự miễn. Nhóm thuốc này thường gây ra tác dụng phụ rất nghiêm trọng nên chỉ được chỉ định trong trường hợp cơ thể không đáp ứng với thuốc kháng leukotrien, histamine.
Thuốc Omalizumab
Trường hợp bệnh nhân bị mề đay mãn tính không đáp ứng tốt với thuốc kháng histamine H1 sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc Omalizumab. Loại thuốc này có tác dụng ức chế kháng thể IgE, từ đó giảm phóng thích histamine, giảm triệu chứng bệnh.
Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý đi mua thuốc hoặc sử dụng thuốc theo cảm tính để tránh những hệ lụy không đáng có. Đặc biệt một số loại thuốc thường chống chỉ định với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, đang cho con bú. Do đó cần hỏi ý kiến bác sĩ thật kỹ trước khi dùng hoặc an toàn nhất có thể tìm hiểu cách chữa mề đay mãn tính khác.
Áp dụng một số bài thuốc Nam chữa mề đay mãn tính
Song song với việc dùng thuốc, người bệnh có thể áp dụng một số mẹo dân gian tại nhà để loại bỏ tạm thời các triệu chứng:
- Chườm lạnh: Khi da có cảm giác châm chích, nóng rát người bệnh có thể làm mát tạm thời bằng cách chườm túi đá lạnh hoặc khăn lạnh.
- Sử dụng nha đam: Rửa sạch một lá nha đam, bỏ vỏ sau đó lấy phần lõi thoa đều lên vùng da bị nổi sưng phù, mẩn ngứa. Sau đó sử dụng nước ấm để rửa sạch nhựa nha đam.
- Tắm lá: Đây là phương pháp dân gian được nhiều người áp dụng mỗi khi bị mề đay. Tắm nước lá có thể tạm thời làm giảm cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. Người bệnh có thể sử dụng một số loại lá như: kinh giới, lá khế, lá tía tô hay lá trà xanh,… rửa sạch bụi bẩn sau đó đun sôi để tắm. Có thể tận dụng bã lá chà nhẹ nhàng lên da để giảm kích ứng.
- Sử dụng nghệ: Nghệ tươi rửa sạch sau đó giã hoặc xay nát. Chắt lấy nước cốt rồi thoa lên vùng da bị nổi mề đay. Hoặc bạn cũng có thể sử dụng bột nghệ trộn thêm mật ong nguyên chất để thoa lên vùng da bị kích ứng.
Sử dụng bài thuốc Đông y trị mề đay
Theo quan điểm Đông y, khi cơ thể bị ngoại tà (phong hàn, nhiệt hàn) xâm nhập sẽ tích tụ độc tố. Lâu dần khiến tạng phủ suy yếu dẫn tới nổi sẩn phù, mẩn đỏ trên da. Đông y điều trị mề đay theo nguyên tắc loại bỏ nguồn gốc gây bệnh từ bên trong, đồng thời bồi bổ cơ thể toàn diện giúp loại bỏ bệnh hoàn toàn, ngăn tái phát. Khi bị mày đay mãn tính, người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc đặc trị sau đây:
- Bài thuốc thứ nhất:
Sử dụng kim ngân hoa 12g; sài hồ 12g. Để đạt hiệu quả cao trong quá trình điều trị bệnh ta thêm cam thảo đất, ngải diệp, tang ký sinh, bồ công anh, hạ khô thảo mỗi vị 16g. Mỗi ngày sắc 1 thang để uống, uống cách bữa ăn 30 phút.
- Bài thuốc thứ hai:
Sử dụng chi tử 12g, đương quy 12g, phòng phong 12g, huyền sâm 12g. Gia giảm thêm vào 16g mỗi loại cam thảo đất, kinh giới, cỏ mực, nam hoàng bá cùng 20g kim ngân hoa. Tất cả đem đi sắc mỗi ngày dùng 1 thang; uống vào buổi sáng và buổi tối cách bữa ăn 30 phút để đạt hiệu quả.
- Bài thuốc thứ 3
Nếu bị phát ban, nổi đỏ sẫm kèm đại tiện khó, tiểu ít, thường xuyên khát nước thì áp dụng bài thuốc gồm: Xích thược, linh bì, bội lan, hoàng cầm mỗi vị 10g; cam thảo, hậu phác, trần bì mỗi thứ 6g; kim ngân hoa, bồ công anh mỗi vị 15g. Tất cả đem đi sắc rồi uống mỗi ngày 1 thang.
Hướng dẫn chăm sóc, phòng ngừa nổi mày đay mãn tính
Để rút ngắn thời gian điều trị và hạn chế khả năng tái phát, ngoài sử dụng thuốc người bệnh cần thiết lập cho mình chế độ sinh hoạt hợp lý. Một số ghi nhớ hỗ trợ điều trị, phòng tránh bệnh bạn có thể tham khảo như sau:
- Hạn chế tối đa việc để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 9:00 – 16:00 giờ. Khi phải hoạt động ngoài trời bạn nên trang bị đầy đủ quần áo dài, khẩu trang và thoa kem chống nắng để giảm ảnh hưởng của tia UV.
- Không chà xát hay gãi khi của cảm giác ngứa ngáy, châm chích. Thay vào đó bạn hãy sử dụng khăn lạnh hay nước mát để đắp vào vùng da bị mày đay.
- Không tắm nước quá nóng, nên hạn chế để da tiếp xúc với nguồn nước lạ.
- Tránh mặc quần áo quá chật, nên mặc quần áo có chất liệu cotton để da được thông thoáng.
- Tránh các dị nguyên gây kích ứng cho da như: mạt bụi, lông thú cưng hay phấn hoa,…
- Hạn chế luyện tập các môn thể thao vận động mạnh, ra nhiều mồ hôi làm thân nhiệt tăng. Thay vào đó có thể lựa chọn bơi lội, yoga vừa giải tỏa căng thẳng, vừa nâng cao sức khỏe.
- Thiết lập chế độ học tập, làm việc hợp lý; nghỉ ngơi ăn uống điều độ.
- Không nên ăn thực phẩm dễ gây kích ứng da như: hải sản, thực phẩm giàu đạm, cafe, rượu, bia, thuốc lá,…
- Nên bổ sung đầy đủ 2 lít nước mỗi ngày, ăn nhiều rau củ quả để bổ sung vitamin cho cơ thể.
Mề đay mãn tính kéo dài dai dẳng và tái phát nhiều lần. Do đó, bạn nên tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp chăm sóc; đồng thời sử dụng thuốc đúng theo tư vấn của bác sĩ. Người bệnh cần chủ động thăm khám tổng quát để sớm phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.
Xem thêm:
- Bệnh mề đay có lây không, làm thế nào để phòng tránh?
- Nổi mề đay bao lâu thì khỏi? Đây là đáp án chính xác nhất
Tin bài nên đọc
Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!