Mề đay cấp là gì: Nguyên nhân, triệu chứng, cách chữa hiệu quả
Mề đay cấp là tình trạng da nổi sẩn phù, mẩn đỏ, ngứa ngáy, châm chích kéo dài dưới 6 tuần. Ở giai đoạn này, các triệu chứng thường khởi phát đột ngột nhưng nếu biết cách chăm sóc sẽ giảm nhanh. Tuy nhiên bệnh mề đay cấp tính thường tái phát nhiều lần và chuyển sang mãn tính nếu không được điều trị đúng mức. Bài viết này sẽ giúp bạn đọc có hiểu rõ về bệnh và có giải pháp điều trị hợp lý.
Mề đay cấp là gì? có nguy hiểm không?
Mề đay cấp tính là một trong những bệnh lý da liễu khá phổ biến mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải. Các triệu chứng mề đay ở thể cấp thường khởi phát đột ngột, khu trú tại một số vùng da hoặc có thể lan nhanh toàn thân.
Thông thường nếu điều trị và chăm sóc đúng cách, mề đay cấp có thể thuyên giảm sau vài giờ hoặc vài ngày. Ngược lại với những trường hợp cơ địa quá nhạy cảm hoặc không được xử lý đúng cách, kịp thời bệnh có thể chuyển sang thể mãn kéo dài dai dẳng.
Về bản chất, nổi mề đay là căn bệnh chỉ gây ra những tổn thương ngoài da và không ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Tuy nhiên, bệnh có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu, làm tổn thương vùng da, ảnh hưởng tới công việc sinh hoạt hằng ngày.
Ngoài ra, trường hợp mề đay cấp ở trẻ em còn khiến trẻ cảm thấy bứt rứt, quấy khóc, chán ăn, sụt cân. Vì vậy cha mẹ không nên coi thường, nếu thấy bất kỳ triệu chứng nào của bệnh cần tìm biện pháp khắc phục càng sớm càng tốt.
Hơn nữa, một số trường hợp mề đay cấp tính còn có thể gây ra một số biến chứng như:
- Nhiễm trùng da: Cảm giác ngứa ngáy cả ngày khiến cơ thể con người có phản xạ cào giã. Hành động này tạo ra vết xước, gây mụn nước, lở loét, vết thương hở tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Sốc phản vệ: Một số trường hợp mề đay không xử lý kịp thời bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng gây sốc phản vệ. Có thể gây suy hô hấp, nghẽn thở, ói mửa, tụt huyết áp, đột quỵ dẫn tới tử vong.
- Phù mạch: Theo thống kê, có khoảng 20% người bệnh bị nổi mề đay cấp có dấu hiệu của phù mạch.
- Viêm kết mạc dị ứng: Khi bị nổi mề đay xung quanh mắt có thể khiến kết mạc bị viêm sưng.
Khi thấy bệnh mày đay cấp tính không thể tự thuyên giảm trong vài giờ, người bệnh cần nhanh chóng tới cơ quan y tế để thăm khám để được can thiệp y tế kịp thời.
Dấu hiệu nhận biết mề đay cấp ở trẻ em và người lớn
Tổn thương ở vùng da xuất hiện đột ngột, lan tỏa nhanh chính là dấu hiệu nhận biết ban đầu của bệnh. Tùy theo mỗi cơ địa, thể trạng, tác nhân kích thích mà hình thái và phạm vi ảnh hưởng của mề đay cấp khác nhau bao gồm:
- Trên da xuất hiện sẩn phù, mẩn đỏ có màu hồng, trắng nhạt hoặc phát ban đỏ.
- Vùng da bị tổn thương có thể bằng phẳng hoặc nổi thành từng mảng, cộm lên hẳn so với vùng da lân cận.
- Sẩn phù và mẩn đỏ có xu hướng lan rộng khi có phản xạ gãi và cào
- Một số trường hợp bệnh trở nặng có thể gây sưng mắt, phù mí, môi và khó thở.
- Mề đay còn có thể gây ra cảm giác nóng rát, châm chích hoặc đi kèm với một số triệu chứng như đi ngoài, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn và nôn,…
Ngoài các dấu hiệu nhận biết trên, trẻ em bị mề đay cấp còn xuất hiện một số triệu chứng bao gồm:
- Da xuất hiện sẩn, hình tròn hoặc theo mảng lớn.
- Trẻ quấy khóc, khó chịu do nóng rát, da bị châm chích
- Trẻ bị sốt, bỏ ăn hoặc khi ăn bị nôn.
Mề đay cấp có lây không? Nguyên nhân gây bệnh
Theo các bác sĩ Da liễu, mề đay ở thể cấp tính không có khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác. Bệnh lý thường khởi phát do da bị kích thích bởi các tác nhân nội giới và ngoại giới. Nhưng mề đay có thể lây lan từ một bộ phận trên cơ thể rộng ra toàn thân.
Có nhiều nguyên nhân gây mày đay cấp tính, trong đó có cả yếu tố thuận lợi và tác nhân bên ngoài bao gồm:
- Tiếp xúc với dị nguyên như lông thú, phấn hoa, khói thuốc lá, mạt bụi, bị côn trùng cắn hoặc da tiếp xúc trực tiếp với nhựa thực vật.
- Do môi trường, thay đổi thời tiết đột ngột khiến da không kịp thích ứng cũng dễ gây ra tình trạng phát ban mẩn ngứa, sẩn phù.
- Dị ứng mề đay cấp với một số thực phẩm như hải sản, đường sữa, đậu phộng. Hoặc sử dụng mỹ phẩm có thành phần gây kích ứng do da. Một số trường hợp bị nổi mề đay cấp do tác dụng phụ của thuốc.
- Do hoạt động quá sức, cơ thể tiết quá nhiều mô hôi
- Do áp lực công việc, căng thẳng stress kéo dài
- Rối loạn nội tiết tố
Cách điều trị mề đay cấp hiệu quả bạn nên biết
Cách trị bệnh mề đay cấp sẽ phụ thuộc vào mức độ tổn thương, độ tuổi cũng như cơ địa của mỗi người. Vì vậy, tốt nhất người bệnh nên tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
Thuốc chữa mề đay cấp tính: dạng uống và bôi
Các loại thuốc Tây thường xuất hiện trong kê toa điều trị bệnh mề đay cấp bao gồm:
- Kem bôi làm dịu da: Khi mề đay mới khởi phát, các triệu chứng ở mức độ nhẹ, chỉ khu trú ở phạm vi nhỏ, bác sĩ sẽ kê toa một số loại kem bôi có tác dụng dưỡng ẩm. Có thể kể tới như: Vaseline, Eucerin, A-Derma, Cetaphil,… Thường xuyên bôi các loại kem này sẽ giúp giảm viêm, bớt ngứa ngáy, làm dịu vùng da bị kích ứng.
- Thuốc Epinephrine: Bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng trong trường hợp mề đay nặng gây phù mạch, khó thở, co thắt phế quản. Người bệnh dùng thuốc ở dạng khí dung hoặc dạng tiêm tùy theo vùng da bị nổi mày đay.
- Thuốc antihistamine: Đây là loại thuốc có khả năng ức chế phóng thích histamin vào da và niêm mạc. Từ đó làm giảm các vùng tổn thương thực thể cùng các triệu chứng đau, ngứa ngáy, châm chích kèm theo. Một số loại thuốc kháng histamin xuất hiện trong đơn thuốc điều trị mề đay cấp bao gồm: Fexofenadine, Desloratadine, Loratadine,…
- Một số loại thuốc khác: Trên thực tế bác sĩ sẽ tùy theo vùng da bị kích ứng và các triệu chứng đi kèm mà có thể chỉ định thêm một số nhóm thuốc khác như Paracetamol, Corticoid,…
Áp dụng mẹo dân gian điều trị mề đay
Trong giai đoạn cấp tính, mề đay có thể được xử lý bằng một số mẹo dân gian. Cách chữa này với ưu điểm thực hiện đơn giản, dễ thực hiện tại nhà. Đồng thời cũng có tác dụng tiêu viêm, giảm ngứa:
Dùng gel nha đam
Trong nha đam chứa nhiều nước, lớp gel cùng hàm lượng axit amin, khoáng chất và vitamin dồi dào. Thoa gel nha đam lên vùng da bị mày đay giúp tiêu viêm, giảm ngứa, dưỡng ẩm và làm lành vùng da bị tổn thương hiệu quả.
Tắm lá khế
Trong lá khế có vị chua, tính bình có khả năng hỗ trợ tiêu viêm, giảm ngứa, ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập gây hại. Cách thực hiện như sau:
- Bạn lấy một nắm lá ghê tươi, rửa sạch
- Sau đó cho vào nồi, thêm 2 lít nước đun sôi rồi thêm một lượng muối vừa đủ.
- Đợi nước sôi lại lần nữa thì tắt bếp và có thể sử dụng.
- Pha nước lá khế với nước mát tạo độ ấm vừa phải sử dụng tắm hàng ngày.
- Có thể tận dụng bã lá khế chà nhẹ nhàng lên vùng da nổi mày đay.
Phương pháp này có thể áp dụng cho cả trẻ em và phụ nữ đang cho con bú.
Ngâm rửa với bột yến mạch
Hàm lượng kẽm và chất chống oxy hóa trong bột yến mạch có tác dụng sát trùng, giảm viêm ngứa. Cách thực hiện:
- Lấy 2 thìa bột yến mạch hòa cùng 2 lít nước ấm.
- Sau đó sử dụng hỗn hợp này ngâm rửa lên vùng da bị mẩn ngứa gây ra.
Ngoài ra, lá kinh giới, sài đất, gừng tươi, mật ong… cũng có thể tận dụng để hỗ trợ làm giảm chứng mề đay.
Cách trị bệnh mề đay cấp bằng Đông y hiệu quả
Theo quan niệm Đông y, mề đay cấp xảy ra do cơ thể bị phong hàn xâm nhập dẫn tới tích tụ độc tố ở bên trong. Điều này gây suy yếu tạng phủ, vệ khí bất hòa, mất cân bằng âm dương dẫn tới uất tích tại bì, lâu ngày sẽ nổi mẩn.
Muốn điều trị dứt điểm mày đay cần loại bỏ tác nhân từ gốc, đồng thời bồi bổ, tăng cường cơ thể giúp ngăn chặn bệnh quay lại. Các bài thuốc chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên an toàn, lành tính, chữa bệnh từ gốc. Bạn có thể tham khảo:
- Bài thuốc 1: Các vị thuốc gồm có 12g cam thảo, 12g sài hồ, 12g hoàng cầm, 12g bạch thược. Thêm 16g kim ngân hoa, 16g tang diệp; rau má cùng cỏ mần trầu mỗi thứ 20g. Đem hỗn hợp này sắc lấy nước uống, mỗi ngày sử dụng 1 thang, kiên trì dùng trong 3 ngày.
- Bài thuốc 2: Hỗn hợp gồm có hoàng bá 16g; cam thảo, kinh giới mỗi vị 16g; huyền sâm, đương quy mỗi thứ 12g; thêm 12g phòng phong, 12g chi tử và 20g kim ngân hoa. Đem hỗn hợp sắc uống đều đặn mỗi ngày 1 tháng.
Mề đay cấp kiêng gì, ăn gì để nhanh khỏi bệnh?
Mặc dù mề đay ở thể cấp có thể thuyên giảm sau vài giờ hoặc vài ngày tuy nhiên nếu người bệnh không kiêng kỵ tốt bệnh có thể kéo dài và chuyển sang thể mãn. Để rút ngắn thời gian điều trị, người bệnh nên:
Thực phẩm người bị nổi mề đay cấp nên kiêng
- Thực phẩm dễ gây dị ứng: Hải sản, thực phẩm giàu đạm như thịt bò, mực, tôm; đậu phộng và mè là những thực phẩm dễ gây kích ứng.
- Thức ăn chứa nhiều gia vị và dầu mỡ: Khi dung nạp thức ăn nhiều dầu mỡ, gia vị không chỉ tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa mà còn tăng nguy cơ mắc các vấn đề về da liễu. Các loại thức ăn này có thể gây tăng tiết mồ hôi gây sưng viêm, phù nề.
- Đồ uống chứa cồn và cafein: Trà, cà phê, rượu bia, thuốc lá,… là những đồ uống tăng nguy cơ gây viêm mẩn ngứa, sưng viêm nghiêm trọng.
- Kiêng gãi ngứa: Đây là điều đầu tiên người bệnh cần kiêng. Cảm giác ngứa ngáy, châm chích trên da là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên bạn không nên cào gãi liên tục và quá nhiều bởi da của bạn sẽ bị trầy xước, dẫn tới tổn thương càng khó chữa hơn.
- Kiêng tiếp xúc với dị nguyên: Phấn hoa, lông thú cưng, bụi có thể là nguyên nhân gây ra nổi mày đay. Do đó bạn nên kiêng tiếp xúc với tác nhân này.
Danh sách thực phẩm người bị mày đay cấp nên ăn
Thực phẩm giàu vitamin C: Các loại quả chứa nhiều vitamin C bao gồm cam, cà chua, nho, bưởi, chanh,… có tác dụng chống oxy hóa mạnh, loại bỏ gốc tự do và tăng cường sức đề kháng.
- Rau xanh: Ngoài hàm lượng nước dồi dào, hàm lượng vitamin nhóm B, C, axit folic giúp thanh nhiệt, cung cấp độ ẩm cho da giảm tình trạng khô ráp, bong tróc,…
- Thực phẩm giàu Omega 3: Omega 3 là loại chất béo lành có tác dụng cải thiện hoạt động của não bộ. Đồng thời, Omega 3 tham gia vào quá trình tái tạo làn da, giúp da khỏe mạnh, mềm mịn; kiểm soát triệu chứng trên da và ngăn ngừa mề đay lan rộng.
- Thực phẩm chứa nhiều chất chống oxy hóa: Các thực phẩm người bị mề đay cấp nên thu nạp bao gồm yến mạch, gạo lứt, hạt điều, hạnh nhân,…
Một số cách phòng ngừa ngăn chặn bệnh
Để phòng tránh bệnh tật, mọi người cần thực hiện những điều sau:
- Sử dụng kem dưỡng ẩm thường xuyên, đặc biệt vào mùa đông để duy trì độ ẩm cho da. Sử dụng kem chống nắng bảo vệ da trước các yếu tố gây hại.
- Nên tạo thói quen mặc quần áo rộng thoáng, có chất liệu mềm, thấm hút mồ hôi tốt.
- Học tập, làm việc với cường độ vừa phải, kiểm soát tốt căng thẳng. Tự tạo cho mình một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi khoa học.
- Thường xuyên vệ sinh cơ thể sạch sẽ để loại bỏ vi khuẩn gây bệnh.
- Tăng cường thể dục, thể thao hàng ngày để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
- Nên dậy sớm, tranh thủ tắm nắng vào khoảng 6 – 8 giờ sáng để da có thể hấp thụ vitamin D.
- Ngoài ra khi nhận thấy bất cứ triệu chứng nào nổi mề đay bạn cần chủ động tới cơ sở y tế để được thăm khám và chữa trị kịp thời.
Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan tới bệnh mề đay cấp tính. Hy vọng với những chia sẻ này bạn đọc có thể thêm vào cẩm nang chăm sóc sức khỏe những kiến thức bổ ích.
Xem thêm:
Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!