Huyệt Liệt Khuyết: Vị trí, tác dụng và cách bấm huyệt trị bệnh
Huyệt Liệt Khuyết là huyệt vị có nhiều ứng dụng trong y học cổ truyền và y học hiện đại. Theo các chuyên gia, huyệt vị này nếu được tác động đúng cách có thể giúp điều trị các chứng bệnh sưng tấy, đau nhức đầu, hen suyễn, viêm phế quản rất tốt. Vậy huyệt vị này nằm ở đâu, cách xác định thế nào, bấm huyệt ra sao? Cùng tìm hiểu ngay.
Huyệt Liệt Khuyết là gì? Cách xác định
Huyệt Liệt Khuyết là một trong 108 huyệt vị trên cơ thể con người, thuộc huyệt thứ 7 của Phế Kinh. Theo các chuyên gia y học cổ truyền, sở dĩ huyệt có tên như vậy là bởi nó nằm ngay trên cổ tay, nơi mỏm xương quay hình tâm, có lỗ hõm được xem là lỗ hổng ở tay, từ vị trí đó có một nhánh tách ra hướng tới Thủ Kinh Đại Trường Dương Minh. Vì thế mà được gọi là Liệt Khuyết. Trong đó Liệt có nghĩa là phân kỳ, phân tách, Khuyết có nghĩa là thiếu đi, chỗ hõm, khe hổng.
Lý giải thêm về huyệt đạo này, các chuyên gia cho biết huyệt vị nằm ngay vị trí cổ tay đi lên khoảng 1,5 thốn. Người bệnh chỉ cần đưa hai bàn tay lên để khe của ngón trỏ và khe ngón cái đan xen vào nhau. Trong đó đầu ngón trỏ đặt lên đầu xương cạnh của cổ tay kia, vị trí đầu ngón trỏ được xác định là vị trí của huyệt vị.
Ngoài ra người bệnh có thể dưới đầu xương quay nối với xương thân, tìm vị trí cách lằn ngang của chi cổ tay 1,5 tấc là được.
Đặc tính của huyệt:
- Còn được gọi là huyệt Đồng Huyền, Lao Uyển.
- Là huyệt vị thứ 7 của Kinh Phế, nơi xuất phát của Lạc Ngang, Lạc Dọc.
- Huyệt Giao hội với Nhâm mạch và là một trong Lục Tổng huyệt trị đau đầu và vùng gáy.
Tác dụng và cách phối hợp trị bệnh của huyệt Liệt Khuyết
Được đánh giá là một trong những huyệt vị quan trọng của con người, huyệt Liệt Khuyết có tác dụng chính là tuyên Phế, khu Phong Tà, thông điều mạch Nhâm, tuyên thông khí Phế. Do đó huyệt vị này thường được ứng dụng để chủ trị các chứng bệnh như:
- Trị đau nhức cổ tay.
- Sưng tấy hoặc đau đầu.
- Cứng cổ vai gáy.
- Ho, suyễn, viêm phế quản cấp và mãn tính.
- Liệt mặt.
- Tiểu vàng, tiểu khó, tiểu buốt, tiểu nhiều lần.
- Các chứng bệnh liên quan đến cổ và gáy khác.
Để đạt được hiệu quả tốt nhất trong trị liệu ngoài việc tác động đơn lẻ huyệt vị này người bệnh còn có thể phối kết hợp với những huyệt đạo liên quan khác. Cụ thể như:
- Phối với huyệt Phúc Trì (thuộc đại trường 11) để trị chứng nhiệt bệnh, tâm phiền, cánh tay và cơ thể nóng, môi miệng cắn chặt, đổ nhiều mồ hôi, co rút toàn thân.
- Phối với huyệt Địa Thương (thuốc vị 4) để giúp trị chứng miệng khát hiệu quả.
- Phối với huyệt Khuyết Bồn (thuộc vị 12), huyệt Ngư Tế (thuộc phế 10) và huyệt Thiếu Trạch (thuộc tiểu trường 1) để trị ho hiệu quả.
- Phối với huyệt Đản Trung, Phế Du, Tam Lý để trị ho đờm, ho hàn, đau tức vùng ngực.
- Phối với huyệt Chiếu Hải, Quan Xung, Trung Quản, Túc Tam Lý, Tỳ Du để điều trị chứng tiêu khát.
- Phối với huyệt Thái Uyên để chữa chứng đau nửa đầu, ho phong đờm.
- Phối với huyệt Hậu Khê để trị chứng đau ngực và đau cổ.
- Phối với huyệt Cách Du, Chương Môn, Đại Đôn, Tam Tiêu Du, Thận Du để trị chứng tiểu ra máu.
- Phối với huyệt Giải Khê, Hợp Cốc, Não Không, Phong Trì để trị chứng đau nửa đầu.
- Phối với huyệt Phong Long, Phục Lưu để trị chứng tay chân phù thũng.
- Phối với huyệt Cao Hoàng, Chí Dương, Hợp Cốc, Linh Đài, Phế Du, Thiên Đột cùng Túc Tam Lý để trị chứng ho do phong hàn.
- Phối với huyệt Cách Du, Can Du, Khí Hải, Thận Du, Trung Phong và Tỳ Du để cứu, chữa chứng tiểu buốt, tiểu dắt nhiều lần.
- Phối với huyệt Túc Tam Lý để trị chứng hen suyễn cấp tính.
- Phối với huyệt Hợp Cốc, Nghinh Hương, Ấn Đường để trị chứng viêm xoang mũi nhanh chóng.
- Phối với huyệt Hậu Khê để trị chứng đau đầu, mỏi cổ.
- Phối với huyệt Dương Khê để trị chứng gân cơ dài, gân cơ duỗi của ngón cái bị viêm.
- Phối với huyệt Phong Môn, Phong Trì và Hợp Cốc để trị chứng cảm phong hàn tại nhà.
Các cách tác động lên huyệt Liệt Khuyết
Như đã nói ở trên huyệt Liệt Khuyết có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh về cổ, vai gáy do nhiều nguyên nhân gây nên. Dưới đây là các cách thức tác động lên huyệt đạo này để điều trị bệnh lý.
Cách bấm huyệt
Bấm huyệt là cách đơn giản nhất để tác động lên huyệt vị, nhằm đả thông kinh mạch, tăng cường khí huyết, hỗ trợ giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên để được kết quả như mong muốn người bệnh không nên tự ý tiến hành bấm huyệt tại nhà bởi nó có thể gây hại cho sức khỏe nếu xác định sai huyệt vị. Cụ thể các bước tiến hành day, bấm huyệt đạo này được khuyến cáo như sau:
- Bước 1: Người bệnh cần xác định chính xác vị trí huyệt vị theo mục hướng dẫn phía trên.
- Bước 2: Đặt ngón trỏ lên vị trí của huyệt, các ngón tay còn lại cầm vào bàn tay cần bấm.
- Bước 3: Tiến hành day ấn huyệt theo hình tròn với lực đạo vừa phải, thời gian điều trị từ 1-2 phút người bệnh sẽ thấy hiệu quả giảm đau rõ rệt trên cánh tay, vùng cổ,… Trường hợp không thấy đỡ người bệnh có thể thực hiện thêm từ 1-2 lần nữa.
Cách massage
Ngoài bấm huyệt, massage cũng là cách tác động lên huyệt Liệt Khuyết được nhiều người áp dụng. Liệu pháp này không chỉ đơn giản, dễ thực hiện mà còn hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến thận và phế như: Tiểu vàng, tiểu khó, tiểu buốt, tiểu nhiều lần, ho, suyễn, viêm phế quản,… Sở dĩ có được tác dụng đa năng như vậy là bởi huyệt Liệt Khuyết nằm chỗ giao nhau của ba kinh, gồm phế, đại tràng và nhâm mạch. Nên việc massage vị trí huyệt này sẽ có tác dụng điều tiết nên cả 3 kinh. Do đó việc kiên trì thực hiện sẽ giúp bổ phế, ích thận, trị âm hư.
- Bước 1: Người bệnh cần xác định vị trí của huyệt đạo thật chính xác.
- Bước 2: Dùng ngón tay massage nhẹ nhàng huyệt vị này cho đến khi cảm thấy nóng lên thì dừng lại. Kiên trì tác động mỗi ngày để kích thích và giải trừ âm khí, cải thiện triệu chứng của bệnh.
Cách châm cứu huyệt Liệt Khuyết
Châm cứu là biện pháp sử dụng kim châm tác động lên huyệt vị để khai thông kinh mạch, hỗ trợ điều trị bệnh lý. Biện pháp này khá phức tạp, đòi hỏi người thầy thuốc phải có tay nghề và sự hiểu biết chuyên sâu về huyệt đạo. Nếu lực tác động không đủ, cách tác động sai huyệt có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí là gây tử vong.
Dưới đây là một số yêu cầu khi tiến hành châm cứu huyệt Liệt Khuyết.
- Bước 1: Xác định vị trí huyệt vị trên tay theo các bước đã được hướng dẫn.
- Bước 2: Khử trùng kim châm để đảm bảo an toàn cho người bệnh.
- Bước 3: Châm xiên, hướng mũi kim vào khớp cùi chỏ, độ sâu khoảng 0,5-1 thốn, ôn cứu 5-10 phút.
Những lưu ý quan trọng khi tác động lên huyệt vị Liệt Khuyết
Do là huyệt đạo có vai trò quan trọng với sức khỏe nên khi tác động vào huyệt Liệt Khuyết người bệnh cần lưu ý một số điểm sau:
- Không tự ý tiến hành xoa bóp, bấm huyệt hoặc châm cứu nếu không có sự hiểu biết về huyệt vị này. Việc tác động sai huyệt có thể khiến cơ thể đau nhức, mệt mỏi thậm chí là khiến bệnh nặng hơn.
- Lựa chọn những nhà thuốc Đông y hoặc cơ sở y học cổ truyền uy tín tiến hành châm cứu, bấm huyệt nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
- Những trường hợp có vết thương hở tuyệt đối không áp dụng các liệu pháp huyệt đạo để chữa bệnh. Vì có thể gây nhiễm trùng, bội nhiễm khiến vùng tổn thương lan rộng ra.
- Không bấm huyệt, châm cứu khi vừa mới ăn no, uống rượu hoặc bụng đang đói. Vì điều này có thể cản trở hiệu quả của quá trình trị liệu, khiến bệnh tình chuyển nặng nhanh hơn.
- Việc xoa bóp, bấm huyệt thường cho hiệu quả lâu do đó người bệnh nên tuân thủ đều đặn theo liệu trình hướng dẫn của bác sĩ.
- Trong quá trình trị liệu cần giữ cho tâm lý được thoải mái, hạn chế căng thẳng, stress kéo dài cũng như các thực phẩm không tốt cho sức khỏe.
- Tham gia tập luyện thể dục, thể thao nhẹ nhàng mỗi ngày để cải thiện sức khỏe, nâng cao hiệu quả của việc bấm huyệt, châm cứu,…
Trên đây là toàn bộ thông tin về huyệt Liệt Khuyết. Hy vọng thông qua bài viết này người bệnh sẽ có thêm hiểu biết về huyệt vị này để ứng dụng đúng cách trong việc điều trị bệnh lý, sớm lấy lại sức khỏe cho bản thân.
BÀI VIẾT HAY
Bình luận
Xin BS cho biết nếu lỡ bấm huyệt liệt khuyết vài lần mà thấy cơ thể đau nhức thì cách khắc phục như thế nào?
cám ơn BS nhiều!