Huyệt Hợp Cốc: Huyệt Vị “Vạn Năng” Trên Cơ Thể Con Người

4.7/5 - (11 bình chọn)

Huyệt hợp cốc là huyệt vị quan trọng trên cơ thể con người. Theo Đông y, do nằm ở vị trí “đắc địa” nên hợp cốc có nhiều tác dụng trong trị liệu cũng như võ thuật cổ truyền. Để xác định đúng vị trí, hiểu rõ về ứng dụng của huyệt vị này mời độc giả theo dõi bài viết dưới đây.

Huyệt hợp cốc là gì?

Tên gọi khác: Hổ Khẩu.
Đường kinh: Đường kinh Đại trường (đại tràng), huyệt thứ 4.
Vị trí: Trên mu bàn tay thuộc vùng hổ khẩu, tại vị trí gặp nhau (hợp) của miệng hang (cốc). Do vậy huyệt vị này mới có tên là hợp cốc.

Huyệt hợp cốc là huyệt vị nằm trên bàn tay. Do nằm ở vị trí đặc biệt nên hợp cốc chính là huyệt có ý nghĩa quyết định tới sự vận hành của kinh mạch. Theo Đông y, hợp cốc là huyệt vị “vạn năng” và là “kho thuốc quý” trong điều trị bệnh.

Trong các tài liệu về huyệt vị, hợp cốc là điểm nối kinh mạch từ mu bàn tay đến đại tràng thông qua hàng trăm mạch nhỏ. Vì thế mà trong hàng trăm huyệt vị lớn nhỏ của cơ thể, hợp cốc là huyệt đạo có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất tới sự vận hành của các cơ quan trong cơ thể.

Thậm chí Đông y còn đề cao, xem hợp cốc là huyệt “thần thông quảng đại”. Không những vậy, nhiều người còn cho rằng huyệt hổ khẩu có rất nhiều tác dụng chữa bệnh mà không có bất kỳ cường điệu nào.

Cách xác định vị trí huyệt hợp cốc

Huyệt hợp cốc nằm ở đâu là thắc mắc của nhiều người. Theo các tài liệu Đông y, huyệt vị này nằm ở vị trí bờ ngoài, giữa xương bàn ngón tay. Cách xác định vị trí huyệt vị này như sau:

Cách 1: Khép ngón tay trỏ và ngón cái vào nhau, vị trí của huyệt nằm ở điểm cao nhất của phần cơ nối giữa ngón trỏ và ngón cái.
Cách 2: Xòe rộng ngón tay cái và ngón tay trỏ. Dùng nếp gấp của ngón tay cái bên kia đặt vào đúng điểm da nối hai ngón tay vừa xòe rộng. Vị trí đầu ngón tay chạm vào chính là huyệt hổ khẩu, day mạnh sẽ có cảm giác ê, tức.

Huyệt hợp cốc nằm ở phần cơ cao nhất giữa ngón trỏ và ngón cái

Huyệt hợp cốc có tác dụng gì?

Theo y học cổ truyền, huyệt hổ khẩu có tác dụng trấn thống, phát biểu, khu phong, giải nhiệt, phế khí. Đây là huyệt vị tương đối nhạy cảm, có nhiều tác dụng trong trị liệu và võ thuật.

Trong trị liệu

Các tài liệu về huyệt vị ghi chép lại, tác dụng trị liệu của huyệt hợp cốc tương đối lớn. Thậm chí một số tài liệu Trung Quốc còn cho rằng huyệt vị này có thể điều trị tới hơn 90 loại bệnh nặng nhẹ khác nhau.

Trong thực tiễn chữa bệnh, hợp cốc là huyệt phát huy khá nhiều công dụng. Các tác dụng chính của huyệt vị này gồm:

Giảm đau đầu, đau vai gáy

Xét trong toàn bộ hệ kinh mạch, kinh dương minh là dòng kinh nhiều khí huyết nhất. Trong khi đó, hợp cốc lạ nằm ở vị trí khởi đầu của kinh dương minh. Chính vì vậy mà vị trí huyệt này có khí huyết vô cùng mạnh, mang lại tác dụng giảm đau hiệu quả.

Huyệt hợp cốc chữa đau răng, giảm đau đầu và vai gáy hiệu quả

Trong trường hợp bị đau đầu, đau răng, đau vai gáy,… Chỉ sau vài phút, cơn đau sẽ được hạn chế, giảm bớt mệt mỏi cho người bệnh.

Chủ trị các bệnh ở vùng đầu, vùng mặt

Sau hàng ngàn năm nghiên cứu và đúc rút kinh nghiệm, người Trung Hoa đã đưa ra một hệ thống lý thuyết sâu rộng về huyệt hợp cốc. Họ khẳng định rằng huyệt vị này có tác dụng đối với các cơn đau ở vùng đầu và mặt.

Cụ thể, một số tài liệu về huyệt vị cổ của người Trung Quốc đã liệt kê việc điều trị các bệnh như liệt mặt, khô miệng, đau đầu,… vào danh sách tác dụng của huyệt hổ khẩu.

Ổn định hoạt động của dạ dày, đường ruột

Hợp cốc là huyệt nằm ở điểm đầu tiên của đường kinh mạch dương minh, có vai trò kết nối các mạch nhỏ từ đại tràng xuống đến chân. Do vậy, khi tác động vào mạch này sẽ tạo ra luồng khí cho dạ dày, nhanh chóng triệt tiêu các mầm bệnh.

Trong các nghiên cứu lâm sàng của khoa học hiện đại, day bấm huyệt hổ khẩu giúp cải thiện hoạt động tiêu hóa, cân bằng tỳ vị. Do vậy, những bệnh nhân đang gặp triệu chứng về dạ dày và tiêu hóa như nôn, buồn nôn, bụng chướng,… thì nên thử tác động vào huyệt vị này.

Hỗ trợ phòng ngừa, điều trị bệnh cảm

Theo Đông y, kinh dương minh đại tràng nằm trên bàn tay kết nối với kinh thái âm phổi. Khi thường xuyên day bấm huyệt hợp cốc sẽ giúp khởi động hệ thống miễn dịch, tăng cường khả năng chống chọi với bệnh tật của cơ thể. Do vậy mà huyệt vị này thường được sử dụng để phòng tránh bệnh cảm cúm khi thời tiết giao mùa.

Tác dụng huyệt hợp cốc trong phòng ngừa bệnh cúm

Bên cạnh tác dụng phòng cúm, huyệt vị này cũng đóng vai trò quan trọng trong đả thông tuyến mồ hôi, kích thích hoạt động bài tiết mồ hôi của cơ thể. Từ đó, huyệt hổ khẩu có tác dụng ngăn ngừa nhiều chứng bệnh liên quan đến phong hàn, cảm mạo, thể chất hư yếu…

Đông y cũng nhấn mạnh, trước khi bị cảm bệnh nhân thường hắt xì liên tục. Trong những trường hợp này, người bệnh nên tự bấm hoặc nhờ người thân bấm huyệt hổ khẩu 100 lần (cần bấm hơi mạnh tay, khi cảm thấy đau tê mới đúng). Nếu thực hiện đúng kỹ thuật, các triệu chứng cảm sẽ nhanh chóng được loại bỏ.

Tác dụng làm đẹp, dưỡng nhan

Bên cạnh tác dụng chữa bệnh, huyệt hợp cốc cũng được Đông y sử dụng trong làm đẹp. Ngay từ xa xưa, các ngự y của Thái Y viện đã tác động vào huyệt vị này nhằm duy trì nét xuân, vẻ tươi trẻ cho các phi tần trong hậu cung. Ngày nay, một số tài liệu còn cho rằng khi day bấm huyệt hổ khẩu còn giúp loại bỏ mụn trứng cá, tình trạng nám da,…

Hạ huyết áp, ngừa say xe

Những bệnh nhân bị hạ huyết áp, người dễ bị say xe khi tác động vào huyệt hợp cốc sẽ giúp tình trạng được ổn định hơn. Do huyệt vị này vừa có tác dụng phòng bệnh, vừa hỗ trợ điều trị nên cần thực hiện việc bấm huyệt thường xuyên, coi đó là thói quen hằng ngày.

Huyệt hổ khẩu cũng đem lại hiệu quả với người bị bệnh huyết áp

Cấp cứu bệnh nhân cảm nắng, mệt lả

Khi thời tiết oi bức, nhiều người có thể chất yếu rất dễ bị cảm nắng, mệt lả,… Trong trường hợp này, người sơ cứu có thể dùng ngón tay cái vừa day vừa bấm và huyệt hợp cốc. Sau khoảng 3 phút bệnh nhân sẽ hồi tỉnh, cải thiện các triệu chứng do cảm nắng.

Trong võ thuật

Trong võ thuật cổ truyền, huyệt hổ khẩu được coi là sinh huyệt có tác dụng giải huyệt (hồi sinh người bị điểm huyệt, đả ngất). Đây là huyệt vị nằm trong Tứ huyệt quan trọng của võ thuật là Đại chùy – Thần đạo – Nhân trung – Hợp cốc.

Bên cạnh vai trò hồi sinh người bị điểm huyệt, hợp cốc còn là huyệt giúp cứu tỉnh bệnh nhân bị ngất do nhiều nguyên nhân khác. Ở chiều ngược lại, nếu điểm vào huyệt này có thể gây chóng mặt, tê liệt tạm thời bàn tay. Thậm chí, nếu người điểm huyệt sở hữu nội công cao cường có thể khiến người bị điểm huyệt tàn phế.

Cách bấm huyệt hợp cốc và lưu ý

Một trong những ưu thế lớn nhất của huyệt hổ khẩu là nằm ngay trên bàn tay, rất dễ xác định. Do vậy, người bệnh có thể chủ động dùng ngón cái của bàn tay trái bấm huyệt của bàn tay phải hoặc ngược lại vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, không cần phải chuẩn bị hay xác định huyệt phức tạp.

Cách bấm huyệt

Sau khi đã xác định chính xác vị trí của huyệt, người bệnh có thể bấm bất cứ lúc nào khi có thời gian rảnh (khi đi tàu xe, ngồi xem tivi,…). Mỗi lần bấm khoảng từ 1-3 phút, chú ý vừa bấm vừa day huyệt để tăng cường hiệu quả.

Người bệnh có thể bấm huyệt hổ khẩu mọi lúc mọi nơi

Theo các thầy thuốc Đông y, để phát huy hiệu quả người bệnh nên bấm huyệt với một lực mạnh. Cứ bấm và giữ khoảng 2 giây rồi lại thả lỏng, rồi tiếp tục bấm, thực hiện lặp lại 2-3 lần. Trong trường hợp bấm huyệt với mục đích giảm đau thì nên bấm lâu hơn để cải thiện tình trạng.

Một số lưu ý

Huyệt hợp cốc có tác động mạnh tới hầu hết các cơ quan trong cơ thể, do đó khi tác động vào huyệt vị này bệnh nhân cần lưu ý:

Khi cơ thể mệt mỏi, thể trạng yếu không nên bấm do hợp cốc là huyệt vị có tính kích thích cao.
Người đang mang thai không được bấm huyệt. Nếu muốn bấm cần tham khảo ý kiến của người có chuyên môn.

Huyệt hợp cốc là huyệt vị thứ 4 ở đường kinh đại tràng. Tác dụng chính là trừ phong, hóa nhiệt, phế khí,… Tuy nhiên, đây cũng là huyệt đạo có thể gây ra tê liệt tạm thời, thậm chí là tàn phế nếu bấm sai cách, người bệnh cần cẩn trọng khi thực hiện tại nhà.